Connie Palmen: De Wetten

Met ‘De Wetten’ schreef Connie Palmen een moderne bewerking van het oude verhaal ‘Mariken van Nieumeghen’. In hoeverre slaagt zij hierin? Is dit boek een aanrader voor wie geïnteresseerd is in de moderne relevantie van het oude verhaal? Zoek jij net als ik het antwoord op deze vragen? Lees dan zeker het volgende verslag.

(Palmen, De Wetten, 1991)

Verduivelde zeven

Het hoofdpersonage in ‘De Wetten’, Marie Deniet, is een filosofiestudente die nog volop haar weg in het leven zoekt. De manier waarop ze die weg probeert te vinden is te vergelijken met Mariken van Nieumeghen. Heel wat traditionele verhaalelementen komen dan ook in deze moderne versie aan bod. Zo ontmoet Marie in de loop van zeven jaar zeven mannen. Op de epilepticus na zijn deze allemaal ouder dan zij. Al deze mannen zijn specialisten in een bepaald gebied:  astrologie, ‘epileptica’, filosofie, religie, fysica, kunst en psychologie. De man kan hierbij gelijk gesteld worden aan de duivel, Moenen, die Mariken keer op keer verleidt in het originele verhaal. Daarnaast gaat het hier ook om zeven wetenschappelijke gebieden, dit kunnen we vergelijken met de zeven vrije kunsten die de Duivel aan Mariken wil leren (voor de originele tekst: http://www.literatuurgeschiedenis.nl/lg/middeleeuwen/tekst/lgme004.html). (intentionele en realistische elementen)

De vrije kunsten en wetenschap

Verder zijn de zeven middeleeuwse vrije kunsten vervangen door een aantal belangrijke takken van de hedendaagse wetenschap. Dat het hoofdpersonage zich laat verleiden tot ‘duivelse’ kennis komt het duidelijkst aan bod bij de astroloog. De astronomie werd doorheen de middeleeuwen en de nieuwe tijd gezien als een duivelse wetenschap. Nicolaas Copernicus (1473-1543) was een van de eersten die bewees dat de zon in het centrum van ons zonnestelsel staat en niet de aarde, een idee waar de kerk zich met hand en tand tegen verzette (Berings & Blomme, 2014-2015). Ook vandaag is de sterrenkunde een bron van onenigheid. De astrologie probeert de toekomst te voorspellen aan de hand van de beweging van hemellichamen, iets wat astronomen absoluut onmogelijk achten en een mening die ik, hoewel ik zeker geen astronoom ben, zeker deel. Dit is dus een duidelijk voorbeeld van hedendaagse ‘duivelse’ kennis waardoor Marie Deniet zich laat verleiden (Wat is het verschil tussen astronomie en astrologie?, 2004). (intentionele en realistische argumenten)

Boontje komt om zijn loontje

Ook leert dit boek ons een belangrijke les: wie zichzelf verkoopt voor kennis zal er zelf aan ten onder gaan. Marie Deniet laat zich dan ook bewust verleiden in ruil voor hun ideeën en kennis in de hoop dat deze ideeën haar kunnen helpen zichzelf te begrijpen. In de bewerking van Connie Palmen ‘verkoopt’ het hoofdpersonage zichzelf om van deze zeven mannen te kunnen leren. Het mooiste voorbeeld hiervan is de kortstondige relatie die Marie heeft met de gebochelde ex-priester, Clemens Brandt. Hij is degene die haar verder moet helpen bij het schrijven van haar kandidaatsscriptie. Op klungelige wijze probeert hij haar te verleiden en zij gaat hier, willens en wetens, in mee tot ze samen in bed belanden.

Een ander voorbeeld hiervan is de fysicus. Hier neemt Marie het roer volledig in eigen handen en verleidt ze deze man zelf tot een buitenechtelijke relatie. Naarmate het verhaal vordert, wordt duidelijk dat Marie het steeds moeilijker krijgt. Wanneer ze samen is met de kunstenaar eet ze zelfs niet meer waardoor ze noodgedwongen bij een psychiater te raad gaat en daar instort. (morele argumenten)

Lees mij

Ik ben van mening dat ‘De Wetten’ van Connie Palmen een goede herwerking is van het oorspronkelijke verhaal, Mariken van Nieumeghen. Dit door de vele verwijzingen naar het originele verhaal en de manier waarop de inhoud van het originele verhaal op een hedendaagse manier wordt verwerkt. Daarnaast is de les die het boek ons leert en de manier waarop dit gebeurt heel overtuigend. Zeker een aanrader dus!(Mooij, 2005)

Bibliografie

Berings, G., & Blomme, J. (2014-2015). Geschiedenis vakstudie 5. Gent: Arteveldehogeschool.

Lievens, E. (2015-2016). Nederlands vakstudie 1: literatuur 1: literatuurgeschiedenis van de middeleeuwen tot en met de 15de eeuw. Gent: Arteveldehogeschool.

Mariken van Nieumeghen. (2008). Opgeroepen op 11 2, 2015, van literatuurgeschiedenis.nl: http://www.literatuurgeschiedenis.nl/lg/middeleeuwen/tekst/lgme004.html

Mooij, J.J.A. (2005). IX De motivering van literaire waardeoordelen. Opgeroepen op november 7, 2015, van dbnl: http://www.dbnl.org/tekst/mooi002moti01_01/mooi002moti01_01_0001.php

Palmen, C. (1991). De Wetten. Opgeroepen op 11 2, 2015, van bol.com: http://www.bol.com/nl/p/de-wetten/1001004002616516/#product_specifications

Palmen, C. (1991). De Wetten. Amsterdam: Prometheus.

Wat is het verschil tussen astronomie en astrologie? (2004). Opgeroepen op 11 2, 2015, van hemel.waarnemen.com: http://hemel.waarnemen.com/FAQ/Overig/011.html